Μόνο ηηλεκτρονικά οι δημόσιες συμβάσεις

Πρόκριμα για την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα αποτελέσει η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των δημοσίων συμβάσεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση καθότι αυτή τη στιγμή ο «παραδοσιακός» τρόπος διενέργειας αποτρέπει τόσο για λόγους κόστους όσο και γραφειοκρατίας να συμμετάσχουν οι μικρές επιχειρήσεις που αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα των δραστηριοτήτων στην Ε.Ε.
Για τη μετάβαση στο νέο περιβάλλον η Κομισιόν προγραμματίζει την έκδοση σχετικής οδηγίας σύμφωνα με την οποία τα κράτη-μέλη θα πρέπει υποχρεωτικά από το 2016 να διενεργούν τις δημόσιες συμβάσεις με ηλεκτρονικό τρόπο «από την αρχή ως το τέλος».
ΣΥμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής το όφελος για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα είναι μεγάλο κάτι το οποίο θα βοηθήσει σημαντικά και τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες στην πλειονότητά τους σήμερα δεν έχουν πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο εθνικό θεσμικό πλαίσιο προβλέπεται η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των δημοσίων συμβάσεων ωστόσο η εφαρμογή του κινείται με τόσο αργό ρυθμό με αποτέλεσμα να επιλέγεται ο παραδοσιακός τρόπος.
Οπως αναφέρει η Κομισιόν για να αποκομιστούν τα τεράστια οφέλη τα οποία προσφέρουν οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις από αρχής μέχρι τέλους είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί ένα αποτελεσματικό νομοθετικό πλαίσιο σε επίπεδο Ε.Ε.
Για το λόγο αυτό η Επιτροπή καλεί τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκρίνουν τη νέα πρόταση για την ηλεκτρονική τιμολόγηση στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων το συντομότερο δυνατόν και να δώσουν έτσι σαφές πολιτικό μήνυμα ως προς τη δέσμευσή τους για τη μετάβαση.
Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι τα οφέλη μπορούν να αποκομιστούν πλήρως μόνον εάν τα κράτη- μέλη καθορίσουν στρατηγικές για την πραγματοποίηση της μετάβασης και την αντιμετώπιση των επιχειρησιακών προκλήσεων καθώς η μετάβαση σε ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις από αρχής μέχρι τέλους μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές οικονομίες να διευκολύνει τη διαρθρωτική αναθεώρηση ορισμένων τομέων της δημόσιας διοίκησης και συνιστά κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης με το άνοιγμα της εσωτερικής αγοράς και με την προώθηση της καινοτομίας και της απλούστευσης.
Μπορεί επίσης να διευκολύνει τη συμμετοχή των μμε στις δημόσιες συμβάσεις με τη μείωση του διοικητικού φόρτου με την αύξηση της διαφάνειας ως προς τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και με τον περιορισμό του κόστους συμμετοχής.
Πολλαπλά οφέλη
Είναι προφανές ότι η διαχείριση των δημοσίων συμβάσεων έχει πρωταρχική σημασία για τις πολιτικές που ακολουθούνται στο σημερινό πλαίσιο δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Δεδομένου ότι οι δημόσιες δαπάνες για προϊόντα έργα και υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν το 19% του ΑΕΠ της Ε.Ε. η αποδοτικότερη διαχείρισή τους μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της συνολικής αποδοτικότητας των δημοσίων δαπανών.
Η σημερινή κρίση προσφέρει την ευκαιρία στα κράτη-μέλη να προχωρήσουν περαιτέρω στην εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών στη διοίκηση με σκοπό να μειωθεί το μερίδιο των δημοσίων δαπανών στο ΑΕΠ τους αξιοποιώντας παράλληλα τους πόρους που εξοικονομούνται για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε πολιτικές τόνωσης της ανάπτυξης.
Μάλιστα η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι από τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις μπορούν να προκύψουν εξοικονομήσεις της τάξεως του 6% έως 135% επί των συνολικών δαπανών για δημόσιες συμβάσεις.
Για να είναι υλοποιήσιμη η στρατηγική της Ε.Ε. ως προς το νέο καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων επιβάλλεται να καθοριστούν ενδιάμεσοι στόχοι για τη χρήση των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων και της ηλεκτρονικής τιμολόγησης ώστε να παρακολουθείται η πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στις οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις και την ηλεκτρονική τιμολόγηση αλλά και να δοθούν κατευθύνσεις για τη μετάβαση με την επιλογή στρατηγικής που να μεγιστοποιεί τα οφέλη των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων από αρχής μέχρι τέλους.
Για το λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναθέσει μελέτη για τον προσδιορισμό των στρατηγικών για τις δημόσιες συμβάσεις και την ηλεκτρονική τιμολόγηση που αποδεικνύονται πλέον επιτυχείς. Με τον τρόπο αυτό εκτιμά ότι θα στηρίξει τα κράτη-μέλη στην αξιολόγηση των δικών τους πολιτικών.
Θα πρέπει επίσης να προωθηθεί η απλούστευση η μείωση του διοικητικού φόρτου και η συμμετοχή των μμε και των διασυνοριακών προμηθευτών σε ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις από αρχής μέχρι τέλους καθώς και να προαχθεί η ανάπτυξη και η χρήση των ηλεκτρονικών πιστοποιητικών.
Παράλληλα κρίνεται απαραίτητο να διοργανωθούν προγράμματα κατάρτισης για τις επιχειρήσεις (ιδίως τις μμε) και τις αναθέτουσες αρχές ώστε να υπάρξει στήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάβασης και να λαμβάνονται υπόψη οι στόχοι της εσωτερικής αγοράς στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύσει βασικές αρχές τις οποίες θα πρέπει να πληροί κάθε σύστημα ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων στην Ευρώπη προκειμένου να είναι σύμφωνο με την εσωτερική αγορά.
Οι κατευθυντήριες γραμμές θα αφορούν θέματα όπως: ευκολία πρόσβασης των διασυνοριακών προμηθευτών (π.χ. τα συστήματα ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων δεν θα πρέπει να περιέχουν πεδία δεδομένων ειδικά για τη χώρα που θα μπορούσαν να αποκλείσουν την πρόσβαση των αλλοδαπών επιχειρήσεων) ευκολία πρόσβασης των μμε απαιτήσεις διαλειτουργικότητας κ.ο.κ.
Η τιμολόγηση
Καθώς τα οφέλη της ηλεκτρονικής τιμολόγησης αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο διάφορα κράτη-μέλη έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για την καθιέρωσή της. Η ηλεκτρονική τιμολόγηση στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων είναι σήμερα υποχρεωτική μέχρις ενός σημείου στη Δανία στη Σουηδία και τη Φινλανδία και θα καταστεί υποχρεωτική στην Αυστρία (σε ομοσπονδιακό επίπεδο) και στην Ιταλία από το 2014.
Οι Κάτω Χώρες έχουν αναπτύξει μια πύλη (Digipoort) μέσω της οποίας μπορούν να αποσταλούν τα ηλεκτρονικά τιμολόγια στην κεντρική κυβέρνηση και επί του παρόντος προβαίνουν σε ενέργειες για να συμπεριλάβουν τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές.
Στη Γαλλία και στην Τσεχική Δημοκρατία οι κυβερνητικές υπηρεσίες μπορούν να αποφασίσουν την υποχρεωτική αποστολή ηλεκτρονικών τιμολογίων εάν το επιθυμούν.
Αλλες χώρες όπως η Ισπανία το Βέλγιο η Ιρλανδία και η Γερμανία λαμβάνουν επίσης μέτρα προς την κατεύθυνση της ευρύτερης χρήσης της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων.
Παρ’ όλες τις προσπάθειες αυτές η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στις δημόσιες συμβάσεις εξακολουθεί να είναι περιορισμένη στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat μόνο το 12% των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα κατά την αποστολή τιμολογίων σε δημόσιες αρχές ή την παραλαβή τους από αυτές ενώ σύμφωνα με άλλη πηγή στην Ευρώπη η ηλεκτρονική τιμολόγηση αντιπροσωπεύει μόνο το 4% έως 15% όλων των τιμολογίων που ανταλλάσσονται.
Σύμφωνες και έτοιμες οι μμε
Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων αυτή τη στιγμή η πλειονότητα των μμε είναι εξοπλισμένες για τη χρήση ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων από αρχής μέχρι τέλους πράγμα το οποίο τους δίνει τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τη χρήση τους.
Σύμφωνα με τα αριθμητικά στοιχεία της Eurostat του 2013 μόλις 46% των μμε δεν είχαν πρόσβαση στο Διαδίκτυο το 2012. Ειδικότερα η ηλεκτρονική τιμολόγηση μπορεί να μειώσει το κόστος και την πολυπλοκότητα της αποστολής τιμολογίων.
Μπορεί επίσης να περιορίσει τα σφάλματα μέσω του αυτοματισμού και να απλουστεύσει το λογιστικό έλεγχο και την είσπραξη των φόρων. Η απλούστευση αυτή με τη σειρά της μειώνει το διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις που επιβαρύνει πολύ περισσότερο τις μμε.
Πολλές είναι οι μελέτες που δείχνουν ότι οι μμε θεωρούν τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις επωφελείς.
Στις θετικές πτυχές που αναφέρονται από τις μμε συγκαταλέγονται η ταχύτερη πρόσβαση στις πληροφορίες η πρόσβαση σε ευρύτερο φάσμα προκηρύξεων υποβολής προσφορών και η διαδικαστική απλούστευση.
Η εμπειρία στις χώρες όπου οι δημόσιες ηλεκτρονικές συμβάσεις είναι συνήθης πρακτική (π.χ. Πορτογαλία Ιρλανδία) υπήρξε γενικώς θετική. Στη Νότια Κορέα η συμμετοχή των μμε στις δημόσιες συμβάσεις αυξήθηκε κατά 20% μεταξύ του 2003 (όταν καθιερώθηκαν οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις) και του 2010.
Παρά τα εγγενή αυτά οφέλη θα πρέπει να γίνουν ενέργειες σε ενωσιακό εθνικό και περιφερειακό επίπεδο για να διευκολυνθεί η πρόσβαση των μμε σε ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις από αρχής μέχρι τέλους.
Συγκεκριμένα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να προωθήσουν φθηνές και εύχρηστες υπηρεσίες ηλεκτρονικής τιμολόγησης και ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το ενδεχόμενο κόστος και η όποια πολυπλοκότητα.

ΠΗΓΗ:ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ19/07/2013